Częstym problemem na etapie realizacji budowy jest zaskoczenie występowaniem w wykopie gruntów słabonośnych lub zalaniem wykopu wodą gruntową. Bez badań gruntu nie da się w sposób dokładny zaprojektować fundamentów, gdyż projektant nie ma żadnych informacji na temat strefy gruntowej na jaką oddziaływać będzie obiekt. W przeszłości często przyjmowane były takie parametry obiektów, z dostatecznym zapasem wytrzymałościowym, aby obiekt ten można było posadowić w nawet najmniej sprzyjających warunkach. Oczywiście takie rozwiązania były kosztowne i w rzeczywistości suma takich działań znacznie przekraczała koszty wykonania badań geotechnicznych.

Dziś, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz.U. 2012 poz. 463) dla wszystkich kategorii geotechnicznych należy wykonać opinię geotechniczną, lecz dla reszty w zależności od warunków gruntowych oraz kategorii geotechnicznej należy wykonać dodatkowe inne dokumenty zgodnie z poniższym rysunkiem.

Dlaczego więc powinno się takie badania wykonać? Otóż zlecając firmie badania geotechniczne lub geologiczno-inżynierskie dostaje się parametry geotechniczne gruntów, informację o ich nośności i rodzaju, a także dane na temat głębokości zalegania zwierciadła wód gruntowych (co ma duże znaczenie w przypadku projektowania głębokich wykopów lub piwnicy). Budowa piwnicy w przypadku występowania płytkiego zwierciadła wód jest mocno utrudniona i wymaga znacznych nakładów finansowych. W projektowaniu geotechnicznym grunt traktowany jest jako materiał konstrukcyjny, który ma przejąć obciążenia generujące przez budowlę. Wobec tego należy znać do celów projektowych, jak dla wszystkich materiałów konstrukcyjnych, jego wytrzymałość i sztywność. Znajomość parametrów geotechnicznych gruntu umożliwia określenie nośności podłoża projektowanych obiektów, a informacje o sztywności pozwalają na oszacowanie przewidywanych deformacji i osiadań. Znając przepuszczalność gruntu można także ocenić jego predyspozycję do usytuowania przydomowej oczyszczalni ścieków.

Podsumowując, badania gruntu stanowią w pewnym sensie ubezpieczenie przed planowaną budową, a co za tym idzie – nie zaskoczymy się na etapie budowy komplikacjami związanymi z gruntami słabonośnymi, ich niejednorodną strukturą lub poziomem wody gruntowej, a projektant może w sposób odpowiedni i ekonomiczny zaprojektować przyszłe fundamenty budynku.